Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararından sonra uygulanacak kanun yolu hakkında Yargıtay Kararı

Uygulanacak Kanun Yolu Hakkında Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2024/12792 E., 2024/14338 K. sayılı içtihatı metni aşağıdaki gibidir.

Taraflar arasındaki işe iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Nevşehir 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 06.10.2018 tarihli ve 2018/13429 Esas, 2018/22318 Karar sayılı ilâmı ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozma kararına uyularak davanın reddine karar verilmesi üzerine Dairemizin 22.03.2021 tarihli ve 2021/2652 Esas, 2021/6631 Karar sayılı ilâmı ile kararın onanmasına karar verilmiştir.
Davacının bireysel başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesince 2021/21915 Başvuru numaralı ve 21.05.2024 tarihli karar ile; davacının 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) 36 ncı maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı doğrultusunda Nevşehir Asliye Hukuk Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; davanın görevsizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
31.03.2011 tarihinde kabul edilip 14.04.2011 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 30 uncu maddesi gereğince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen geçici 3 üncü maddenin birinci fıkrasında; “Bölge Adliye Mahkemelerinin, 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2. maddesi uyarınca Resmî Gazete’de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar, 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.” hükmü düzenlenmiştir.
07.11.2015 tarihli Resmî Gazete’de ilan edildiği üzere 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 2 ve 24 üncü maddeleri uyarınca kurulan bölge adliye mahkemelerinin 20.07.2016 tarihi itibarıyla tüm yurtta göreve başlaması nedeniyle bu tarih ve sonrasında verilen ilk derece mahkemesi kararları hakkında 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun temyize ilişkin hükümlerinin uygulanması olanağı kalmamıştır.
Diğer yandan somut davada Anayasa Mahkemesi kararından önceki yargılama sürecinde de bölge adliye mahkemelerinin faaliyette olduğu ve ihlale konu kararın istinaf incelemesinden geçtiği anlaşılmaktadır. Anayasa Mahkemesince ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için dosya, İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir. Bu hâlde Anayasa Mahkemesinin ihlal kararından sonra yapılan yargılamada, İlk Derece Mahkemesince ihlal kararından önce verilen kararın (işbu davada 04.04.2017 tarihli karar) tâbi olduğu kanun yolunun izlenmesi gerekmektedir.
Kararın davalı … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmiş ise de; bölge adliye mahkemelerinin göreve başladığı tarihten sonra verilen İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yapılan açıklamalar ışığında Bölge Adliye Mahkemesince incelenmesi gerektiği ve istinaf incelemesi yapılmadan temyiz incelemesi yapılamayacağı anlaşılmakla; istinaf incelemesi için Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
KARAR :Açıklanan sebeple; Dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.