D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/386
Karar No : 2021/4572
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Defterdarlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Nakliyatçılar … Kalkınma ve Dayanışma Derneği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; mülkiyeti hazineye ait olan ve 2009 yılında kira sözleşmesi ile 5 yıllığına davacıya kiralanan Antalya ili, Döşemealtı ilçesi, … Köyü, … ada ve … parsel sayılı taşınmazın, amacına aykırı kullanıldığı gerekçesiyle kira sözleşmesinin feshedilerek, 2886 sayılı Devlet İhale Kanun’un 75. maddesi uyarınca yasal yollardan tahliyesinin sağlanacağına ilişkin Antalya Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı Batı Antalya Emlak Müdürlüğünün …. günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; taşınmazın kira sözleşmesi veya başka geçerli bir nedene dayanılarak kullanılması halinde kira sözleşmesi sona ermeden ya da usulüne uygun olarak feshedilmeden tahliyesinin istenilmesi ve devamında mülki amirden tahliyenin sağlanmasının istenilemeyeceğinden, öncelikle devam eden kira sözleşmesinin feshi için adli yargıda dava açılması, bu davada verilecek karara göre uyuşmazlık konusu yerin tahliyesi yoluna gidilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin bildirim ve ihtar niteliğinde olduğu, kesin ve yürütülebilir işlem olmadığı, bu nedenle temyize konu kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABII : Davacı tarafından, işlemin icrai olduğu, idarenin kaymakamlığa başvurduğu, kaymakamlıkça tahliye kararı alındığı, bu işleme karşı ayrıca dava açtıkları ileri sürülmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulu’nun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 1. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen, daha sonra anılan Daire tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Döşemealtı ilçesi, … Köyü, … ada, … parselde yer alan ve mülkiyeti Hazineye ait taşınmazı tarımsal alan veya araç park yeri olarak kullanılması amacıyla 16/07/2009 günlü kira sözleşmesiyle 5 yıllığına davacıya kiralandığı, 24/09/2012 tarihinde yapılan denetimde taşınmazın üzerinde kapalı alanlar oluşturulmak suretiyle ticari amaçlı kullanıldığı ve bu surette sözleşmede öngörülen kullanım amacının dışına çıkıldığından bahisle, davalı idarece kira sözleşmesinin feshedilerek, taşınmazın 15 gün içerisinde tahliyesinin sağlanmasının istenildiği, aksi takdirde 2886 sayılı yasanın 75. maddesine göre yasal yoldan tahliyesinin sağlanacağının davacıya bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu’nun 2/1-a maddesinde, “idarî işlemlerin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından biri yönünden hukuka aykırı olduğu iddiasıyla, menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları” idarî dava türleri arasında sayılmış; 14/3-d maddesinde, idarî dava dilekçelerinin “İdarî davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı” yönünden inceleneceği, 15/1-b maddesinde ise, kesin ve yürütülmesi gerekli olmayan işlemlere kaşı açılan davaların reddedileceği hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun’un 2. maddesinde tanımlanan iptal davalarına, kişilerin hukuksal durumlarında değişiklik meydana getiren etkili ve yürütülmesi zorunlu idari işlemler konu edilir. Kesin ve yürütülmesi zorunlu olan işlemler ise; idarelerin kamu gücüne dayanarak tek yanlı irade beyanıyla tesis ettikleri, hukuk düzeninde değişiklik yapan, başka bir ifadeyle ilgililerin hukukunu etkileyen işlemlerdir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; mülkiyeti Hazineye ait olan ve davacı tarafından kira sözleşmesiyle kullanılan taşınmazın, davalı idarece kira sözleşmesinin feshedilerek taşınmazın 15 gün içerisinde tahliyesinin sağlanmasının istenildiği, aksi takdirde 2886 sayılı yasanın 75. maddesine göre yasal yoldan tahliyesinin sağlanacağına ilişkin tesis edilen dava konusu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinde; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği kuralına yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, 2886 sayılı Kanun’un 75. maddesi kapsamında gerçekleştirilecek olan tahliye işlemlerinin, ilgili idarenin talebi üzerine, münhasıran taşınmazın bulunduğu yerin mülki amirince sağlanabileceği, dava konusu işlemin ise, taşınmazın rızaen tahliye edilmesinin istenilmesine ilişkin olduğu, bu aşamada dava konusu işlemin davacı yönünden hukuki etki doğurmadığı ve tek başına idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, idari yargıda iptal davasına konu olabilecek kesin sonuç doğuran, icrai nitelikte bir işlem olmadığı anlaşılan dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan davanın, 2577 sayılı Yasanın 15. maddesinin 1/b bendi uyarınca incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptali yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/11/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.