Hukuk Genel Kurulu 2012/11-573 E. , 2012/550 K. “İçtihat Metni”
MAHKEMESİ : İstanbul 1. Denizcilik İhtisas Mahkemesi TARİH:22/03/2011
NUMARASI:2010/559(E), 2011/92(K)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, bozma üzerine direnme yoluyla İstanbul 1. Denizcilik İhtisas Mahkemesi’nce dava dilekçesinin görevsizlik nedeniyle reddine dair verilen 22.03.2011 gün ve 2010/559 E., 2011/92 K. sayılı kararın bozulmasını kapsayan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’ndan çıkan 22.02.2012 gün ve 2011/11-742 E., 2012/82 K. sayılı ilamın, karar düzeltilmesi yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; Hukuk Genel Kurulu’nca dilekçe, düzeltilmesi istenen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, demuraj alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Yerel Mahkemece, davalı H.. M.. and Metals Shipping A.G.’ye izafeten H. Teknik Donanımlar Mümessillik ve Tic. A.Ş.’nin tahkim şartı sebebiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine dair verilen hüküm, davacı A.. S.. and Intl. T.. Inc. vekilinin temyizi üzerine;
Özel Dairece; dava konusu olayda, davacı E.. Ltd. Şti. ile davalı H.. AG.yi temsilen acente H.. A.Ş. arasında yapılan tahkim sözleşmesi E.. Ltd. Şti.’nin tahkim yapma yetkisinin bulunmaması nedeniyle geçersizdir. Bu durumda mahkemece, geçersiz tahkim şartına dayalı olarak verilen H.. A.G.’ye izafeten H.. A.Ş. yönünden tahkim şartı sebebiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddi kararı doğru olmadığı, gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Yerel mahkemece, önceki gerekçeler tekrarlanarak direnme kararı verilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırı olduğu, gerekçesi ile karar bozulmuştur.
Davalı vekili, davada İstanbul 1. Denizcilik İhtisas Mahkemesinin görevsiz olduğunu ileri sürerek karar düzeltme isteğinde bulunmuştur.
Hukuk Genel Kurulu’ndaki görüşme sırasında, işin esasına geçilmeden önce, HUMK.’nun 440/III-3 maddesi hükmü karşısında, mahkemece verilen görevsizlik kararını bozan, Hukuk Genel Kurulu Kararına karşı karar düzeltme yoluna gidilmesinin mümkün olup olmadığı hususu ön sorun olarak incelenmiştir.
Burada Yargıtay’ca verilen hangi kararlar aleyhine karar düzeltme yoluna gidilemeyeceğinin açıklanmasında fayda bulunmaktadır. Şöyle ki,
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440/III-3. maddesi
“1- Sulh Mahkemesi Kararlarının temyizi üzerine, Yargıtay’ca verilen karara karşı karar düzeltme yoluna başvurulamaz. Ancak (istisnaları);
- a) Mirasçılık belgesi verilmesi hakkındaki isteklerle bu belgenin değiştirilmesi veya iptali davaları hakkındaki Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir (md. 440/III-1).
- b) Kira sözleşmesi ile ilgili,
aa- Kira sözleşmesine dayanan tahliye (ve akdin feshi) davalarına ilişkin olmak üzere Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir (yalnız bunun için gayrimenkulün bir yıllık kira bedeli toplamının karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir (md. 440/III-2).
bb- Tahliye veya kira akdinin feshi davaları ile birlikte açılmış kira alacağı veya tazminat davalarına ilişkin olmak üzere Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir (yalnız bunun için istenen kira alacağının veya tazminat tutarının karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir) (md. 440/III-2).
cc- Tahliye veya kira akdinin feshi davalarına veya bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı veya tazminat davalarına karşılık olarak açılan karşılık davalara ilişkin olmak üzere Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir (yalnız bunun için karşılık davanın miktar veya değerinin karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir)(md. 440/III-2).
- c) Kat Mülkiyeti Kanunundan doğan davalarda Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir (yalnız bunun için davanın miktar veya değerinin karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir) (md. 440/III-2).
2- Miktar veya değeri altı milyar lira (2006 yılında 6.580,00 YTL.; 2007 yılında 7.090,00 YTL.; 2008 yılında 7.600,00 YTL.; 2009 yılında 8.510,00 YTL.; 2010 yılında 8.690,00 YTL.; 2011 yılında 9.350,00 TL; 2012 yılında 10.300,00 TL) den (m. 427, V) az olan davalara ait hükümlerin onanması veya bozulmasına; (md. 440/III-1).
3- Usule ilişkin nihai kararlar hakkındaki Yargıtay kararları hakkında;
- a) Görevsizlik kararlarının temyizi üzerine verilen Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilemez (md. 440/III-3).
- b) Yetkisizlik kararlarının temyizi üzerine verilen Yargıtay Kararlarına karşı; (md. 440/III-3).
- c) Hâkimin reddi hakkındaki merci kararlarının temyizi üzerine verilen Yargıtay kararlarına karşı; (md. 440/III-3).
- d) Davanın açılmamış sayılması kararlarının (md. 193/IV; md. 194; md. 409/V) temyizi üzerine verilen Yargıtay kararlarına karşı; (md. 440/III-3).
- e) Karşılık davanın açılmamış sayılması kararının temyizi üzerine verilen Yargıtay Kararlarına karşı; (md. 440/III-3).
- f) Başka mahkemelerde açılmış olan davaların birleştirilmesi kararının temyizi üzerine verilen Yargıtay kararına karşı; (md. 440/III-3).
- g) Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin yargı yeri belirlemesine (merci tayinine) ilişkin kararlarına karşı; (md. 440/III-3).
4- Hakemlerin verdikleri hükümlerin ve HUMK.’nun tahkim hükümlerine göre mahkemece verilecek kararların (örneğin md. 519) onanmasına veya bozulmasına ilişkin Yargıtay kararlarına karşı
5- İş Mahkemesi kararlarının temyizi üzerine verilen Yargıtay kararlarına karşı karar düzeltme istenemez (İş Mahkemeleri Kanunun md. 8/III). (Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 2001, cilt. 5, sayfa. 4851 vd.)” hükmünü içermektedir.
Bu durum karşısında, HUMK.’un 440/III-3. maddesinin açık ve amir hükmü uyarınca, yerel mahkemenin Hukuk Genel Kurulu’nun, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesinin doğru olmadığına ilişkin bozma kararına karşı, karar düzeltme yoluna başvurulamayacağı sonuç ve kanaatine varılmış olmakla karar düzeltme istemine ilişkin dilekçenin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme istemine ilişkin dilekçenin REDDİNE, istek halinde karar düzeltme harcının iadesine, 12.09.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.