Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, icra takibinde alacaklı vatandaşlar için önemli bir emsal karara imza attı. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararını dikkate alarak, sıra cetveline itiraz durumunda oluşan faiz gelirlerinin hak sahiplerine ödenmesine karar verdi. Öncesinde, bu tür gelirler devlet hazinesine aktarılıyordu.
İçtihat Bülteninden edinilen bilgiye göre, iki yıl önce bir alacaklı vekili, icra dosyasına gelen paranın paylaştırılması sırasında hazineye bırakılan faizin müvekkilinin hakkı olduğunu ileri sürerek, icra müdürlüğü işleminin iptalini talep etti. Ancak, İlk Derece Mahkemesi, müdürlüğün elde ettiği faiz gelirinin alacaklıya ödenmesinin yasal bir dayanağı olmadığı gerekçesiyle bu şikayeti reddetti. Alacaklı vekili bu kararı istinafa taşıdı.
Bölge Adliye Mahkemesi, Harçlar Kanunu’nun 36/1. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğunu belirterek başvurunun esastan reddine hükmetti. Bu karar alacaklı vekili tarafından temyiz edildi.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının ardından görüş değişikliğine giderek içtihatında şu ifadelere yer verdi:
“492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrası, ‘mahkemeler, hakimler, Cumhuriyet savcıları ve icra iflas daireleri tarafından adli ve idari işlemlerle takip işlemlerinden dolayı herhangi bir sebeple alınmış olan paraların bankaya yatırılması halinde bu paralara ait faiz, ikramiye ve sair menfaatleri devlete aittir.’ demektedir. İkinci fıkrası ise, ‘Şüyuun giderilmesi neticesinde hasıl olan para ve tereke paraları ile kısıtlı veya gaip adına bankaya yatırılan paralar yukarıdaki fıkra hükmünden müstesnadır’ hükmünü amirdir. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin 4 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5 Nisan 2023 tarih ve 2023/48 E. – 2023/72 K. sayılı kararı ile bu iki düzenleme anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiştir.”
Daire içtihatlarına göre, İcra ve İflas Kanunu’nun 140 vd. maddelerinde sıra cetveline itiraz edilmesi halinde icra müdürlüğünce alacaklılara ödenmeyen paranın nemalandırılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamakta, ancak sıra cetveline itiraz edilmesi sebebiyle alacaklıya ödenmeyen paranın icra müdürünce banka hesabına yatırılması sonucu elde edilen faiz gelirinin alacaklıya ödenmesinin yasal dayanağı olmadığı ve bu paranın hazineye ait olduğu belirtilmekteydi. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının iptali nedeniyle, oluşan bir nema geliri varsa bunun hak sahiplerine ödeneceği yönünde bir görüş değişikliğine gidilmiştir.
Bu durumda, her ne kadar İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin karar tarihlerinde söz konusu kanun hükmü iptal edilmemiş olup yürürlükte olsa da; temyiz aşamasında, 4 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi kararı dikkate alınarak, şikayete konu müdürlük kararının dayanağı olan düzenlemenin iptal edilmesi nedeniyle, verilen iptal kararının henüz kesinleşmemiş bu şikayette uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile şikayete konu müdürlük kararındaki nema tutarının hazineye irat kaydına dair kısmının iptaline karar verilmesi gerektiğinden, Bölge Adliye Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.