Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında 10 Haziran 1958 Tarihinde New York Sözleşmesi – New York Konvansiyonu

RGT: 25.09.1991 RG NO: 21002 Sözleşme aslı için tıklayınız.

MADDE I

1. İşbu Sözleşme tabii veya hükmi şahıslar arasında zuhur eden ve tanınması ve icrası bahismevzuu devlet arazisinden gayri bir devlet arazisinden verilen hakem kararlarının tanınması ve icrası hakkında tatbik olunur. Sözleşme aynı zamanda tanınması ve icrası istenen devlette milli addolunmayan hakem kararları hakkında da tatbik edilir.

2. “Hakem Kararı” terimi ile sadece münferit meselelerin halli için tayin olunan hakemlerin değil aynı zamanda tarafların başvurdukları daimi hakemlik organlarının da verdikleri kararlar adlandırılır.

3. İşbu Sözleşmeyi imza veya tasdik, buna iltihak veya Sözleşme hükümlerini 10 uncu maddenin derpiş ettiği yerlere teşmil ihbarı sırasında, her devlet, mütekabiliyet esası dairesinde, Sözleşme hükümlerini münhasıran diğer bir akit devletin arazisinde sadır olan hakem kararlarının tanınması ve icrası hakkında tatbik edeceğini beyan edebilir. Bunun gibi her devlet Sözleşmenin tatbikini, akti veya akit olmayan hukuki münasebetlerden mütevellit ihtilaflar arasından kendi milli kanununa nazaran münhasıran ticari mahiyette sayılanlara hasredeceğini açıklayabilir.

MADDE II –

1. Akit devletlerden her biri, tarafların, akte müstenid olan veya akit olmayan, muayyen bir hukuk münasebetinden aralarında doğmuş veya ileride doğabilecek, hakemlik yolu ile halledilmesi mümkün bir meseleye taalluk eden ihtilafların tamamını veya bir kısmını hakeme hallettirmek üzere birbirine karşı taahhüde girişimlerini mutazammın yazılı anlaşmalarını muteber addeder.

2. “Yazılı anlaşma” teriminden karşılıklı olarak teati edilmiş mektup veya telgraflarda mündemiç bulunan veya taraflarca imzalanmış bir mukaveleye dercedilmiş olan bir hakem şartı veya bir hakem mukavelesi anlaşılır.

3. Bir akit devlet mahkemesi, tarafların işbu maddenin anladığı manada anlaşma aktettikleri bir meseleye taalluk eden ihtilafına vaziyed ettiği takdirde, anlaşmanın hükümden düşmüş, tesirsiz veya tatbiki imkansız bir halde olduğunu tespit etmedikçe, bunları birinin talebi üzerine, hakemliğe sevkeder.

MADDE III – Akit devletlerden her biri hakem kararının muteberliğini tanıyacak ve kararın öne sürüldüğü memlekette cari prosedür kaidelerine tevfikan, aşağıdaki maddelerde yazılı şartlarda dairesinde, bunun icrasına hüküm verecektir. İşbu Sözleşmenin şümulü içine giren hakem kararlarının tanınması ve icrası için milli hakem kararlarına nispetle oldukça daha ağır şartlar tahmil edilmeyecek ve oldukça daha yüksek adli harç alınmayacaktır.

MADDE IV –

1. Bundan evvelki maddede derpiş olunan tanıma ve icranın temini için, tanıma ve icra kararı verilmesini talep eden tarafın, bu baptaki talebiyle birlikte aşağıda yazılı vesaiki ibraz etmesi icabeder:

a) Hakem kararının aslının usulü dairesinde mevsuk bir nüshasını yahut da aslına uygunluğunu mübeyyin şeraiti ihtiva eden bir suretini;

b) II. madde hükmünde derpiş edilen hakem anlaşmasının aslını, veya aslına uygunluğunu mübeyyin şeraiti ihtiva eden bir suretini.

Eğer bahis mevzuu karar veya zikri geçen hakem anlaşması dermeyan edildiği memleketin resmi bir dilinde tanzim edilmemiş bulunursa, hükmün tanınması ve icrasını talep eden tarafın, mezkûr vesaikin bu dile çevrilmiş bir tercümesini ibraz etmesi lazımdır. Tercümenin resmi veya yeminli bir tercüman yahut da bir diplomatik veya konsolosluk ajanı tarafından tasdik edilmesi şarttır.

MADDE V – 1. Aleyhine hakem kararı dermeyan edilen tarafın talebi sebketmez ve mumaileyh, kararın tanınması ve icrası istenen memleketin selahiyetli makamı huzurunda aşağıdaki hususları ispat etmez ise, hakem kararının tanınması ve icrası talebi reddolunamaz:

a) II maddede derpiş olunan anlaşmayı akteden taraflar, haklarında tatbiki gereken kanuna göre ehliyetsiz olur yahut da mezkûr anlaşma taraflarca tabi kılındığı kanuna ve bapta serahat mevcut değilse hakem kararının verildiği mahal kanununa göre hükümsüz bulunur ise; veya

b) Aleyhine hakem hükmü dermeyan olunan taraf hakemin tayininden veya hakemlik prosedüründen usulü dairesinde haberdar edilmemiş olur, yahut da diğer bir sebep yüzünden delillerini ikame etmek imkanını elde edememiş bulunur ise, veya

c) Hakem kararı hakem mukavelesinde veya hakem şartında derpiş edilmeyen bir ihtilafa müteallik olur yahut hakem mukavelesi veya hakem şartının şümulünü aşan hükümleri muhtevi bulunursa; bununla beraber hakem kararının hakemliğe tabi bulunan meseleler hakkındaki hükümleri bunun dışında kalan hükümlerinden tefrik edilebilecek durumda ise bunların tanınması ve icrası cihetine gidilebilir, yahut

d) Hakem mahkemesinin teşkili veya hakemlik prosedürü tarafların mukavelesine ve mukavelede sarahat olmayan hallerde hakemliğin cereyan ettiği mahal kanunu hükümlerine uygun değilse; yahut

e) Hakem kararı taraflar için henüz vacibürriaye olmamış olur veya, bunun, verildiği memleket kanunu yahut tabi olduğu kanun bakımından selahiyetli bir makam tarafından iptal veya hükmünün icrası geri bırakılmış bulunursa.

Hakem kararının, tanınması ve icrası istenen memleketin selahiyetli makamı tarafından aşağıdaki hallerin mevcudiyeti müşahede edilecek olursa, tanıma ve icra talebi kezalik reddolunabilir.

a) Tanıma ve icra talebinin öne sürüldüğü memleketin kanununa göre ihtilaf mevzu hakemlik yolu ile halle elverişli bulunmaması; veya

b) Hakem kararının tanınma ve icrasının mezkûr memleketin amme intizamı kaidelerine aykırı olması.

MADDE VI – V. maddenin I (e) bendinde derpiş edilen selahiyetli makamdan hakem kararının iptali veya icrasının taliki talep edilmiş olması halinde, huzurunda hakem kararı dermeyan edilen otorite, muvafık görürse, bunun icrası hükmünün verilmesini ileriye bırakabilir ve kezalik, kararının icrasını isteyen tarafın talebi üzerine, karşı tarafı münasip teminat itası ile mükellef kılabilir.

MADDE VII –

1. İşbu sözleşme hükümleri akit devletler arasında mün’akit hakem kararlarının tanınması veya icrasına dair, iki yahut çok taraflı anlaşmaların muteberliğine halel getirmez ve alakadar taraflardan hiçbirini bir hakem hükmünden, bunun dermeyan edildiği memleketin mevzuat ve muahedeleri ahkamı dairesinde faydalanabilmek imkanım haiz olma hakkından mahrum etmez.

2. Hakem şartlarına müteallik 1923 tarihli Cenevre protokolü ile yabancı hakem kararlarının icrasına dair 1927 tarihli Cenevre Sözleşmesi – akit devletler işbu anlaşma gereğince yekdiğerine karşı bağlandıkları andan itibaren ve bağlılıkları nispetinde – muteberliklerini zayi ederler.

MADDE VIII –

1. İşbu Sözleşme, 31 Aralık 1958 tarihine kadar, Birleşmiş Milletler üyesi bulunan yahut Birleşmiş Milletlerin bir veya müteaddit mütehassıs müessesesi üyesi ünvanını haiz veya bu ünvanı iktisap edecek olan, yahut Milletlerarası Adalet Divanı statüsünde yer alan, nihayet Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun davetine muhatap olacak olan bütün devletlerin imzasına açık bulundurulacaktır.

2. İşbu Sözleşme tasdik edilecek ve tasdik senetleri Birleşmiş Milletler Teşkilatının Genel Sekreteri nezdine tevdi edilecektir.

MADDE IX –

1. VIII. maddede derpiş edilen bütün devletler işbu Sözleşmeye iltihak edebilirler.

2. İltihak, Birleşmiş Milletler Teşkilatının Genel Sekreteri nezdine tevdi edilecek bir iltihak senedi ile yapılır.

MADDE X –

1. Her devlet bu Sözleşmeyi imza, tasdik veya buna iltihak sırasında Sözleşme hükmünün, milletlerarası sahada temsil ettiği ülkelerin hepsine, birine veya bazılarına şamil olacağını beyan edebilir. Bu beyan Sözleşmenin mezkur devlet hakkında mer’iyet iktisap ettiği andan itibaren hüküm ifade eder.

2. Bundan sonra bahis mevzuu mahiyetteki bil’umum teşmiller Birleşmiş Milletler Teşkilatının Genel Sekreterine tevcih edilmiş bir ihbarla yapılacak ve bu, Genel Sekreter ihbarnameyi aldıktan doksan gün sonra yahut da eğer mezkur devlet hakkında sözleşme bilahare mer’iyet iktisap ediyorsa bu son tarihten itibaren hüküm ifade edecektir.

3.Sözleşme hükmünün, imza, tasdik veya iltihak tarihinde tatbik edilmediği ülkelerin durumuna gelince, alakadar devletlerden her biri, indelhace ve esas teşkilat sebepleri gerektiriyorsa mezkur ülkelerin hükumetlerinin de muvafakatini istihsal etmek kaydı ile, Sözleşme hükmünü bu yerlere de teşmil için gerekli tedbirlerin ittihazı imkanlarını araştırmayı taahhüt eder.

MADDE XI – Aşağıdaki hükümler federatif olan veya müttehid olmayan devletler hakkında tatbik olunur:

(a) Federal hükümetin vecibeleri, Sözleşmedeki hükümler federal kuvvetin kanun yapma selahiyetinin şümulü içine girdiği nispette, federatif olmayan akit devletlerinkinin aynıdır.

(b) İşbu Sözleşmenin, Federatif devleti teşkil eden mütemmim devlet veya vilayetlerin her birinin kanun yapma yetkisine taalluk eden ve bunların federasyonunun esas teşkilat sistemi gereğince kanuni tedbirler ittihazı ile mükellef bulunmadıkları hükümlerine gelince, federal hükümet, en yakın bir zamanda bu hükümleri müspet mütalaası ile birlikte mütemmim devlet veya vilayetlerin selahiyetli makamlarının ittilaına ulaştırmayı taahhüt eder.

(c) İşbu Sözleşmede taraf olan her federatif devlet, Birleşmiş Milletler Teşkilatının Genel Sekreteri vasıtası ile kendisine ulaştırılacak olan akit herhangi diğer bir devletin talebi üzerine, Sözleşmenin şu veya bu hükmüne dair federasyonda ve onu teşkil eden birliklerde mer’i olan mevzuat ve tatbikat hakkında bir muhtıra tebliğ edecek ve bunda bahismevzuu hükmün müessir hale gelmesi yolunda ittihaz edilen teşrii ve diğer tedbirlerin şümulünü açıklayacaktır.

MADDE – XII –

1. İşbu Sözleşme üçüncü tasdik veya iltihak senedinin tevdii tarihini takip eden doksanıncı gün mer’iyete girecektir.

2. Üçüncü tasdik veya iltihak senedinin tevdiinden sonra Sözleşmeyi tasdik veya buna iltihak edecek olan devletlerden her biri hakkında Sözleşme, tasdik veya iltihak senedinin tevdiini takip eden doksanıncı gün mer’iyete girecektir.

MADDE XIII –

1. Akit devletlerden her biri bu Sözleşmenin, Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sek-relerine gönderilecek yazılı bir tebligat ile feshini ihbar edebilir. Feshin ihbarı, Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri tebligatı aldığı tarihten bir sene sonra hüküm ifade eder.

2. X. madde hükmü dairesinde beyan veya ihbarda bulunan her devlet Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreterine sonradan yapacağı tebligatla Sözleşmenin, tebligatın vuku bulduğu tarihten bir sene sonra bahismevzuu ülkede tatbik edilmesinin sona ereceğini bildirebilir.

3. İşbu Sözleşme, feshi ihbarın hüküm ifade etmesinden evvel haklarında tanıma ve icra prosedürü başlamış bulunan hakem kararları hakkında tatbiki kabil bir halde kalır.

MADDE XIV – İşbu Sözleşme hükümlerini her akit devlet, diğer bir akit devlete karşı, ancak kendisi tatbik etmekle mükellef olduğu nispette dermeyan edebilir.

MADDE XV – Birleşmiş Milletler Teşkilatının Genel Sekreteri VIII. maddede derpiş edilen bütün devletlere aşağıdaki hususları bildirecektir:

(a) VIII. maddede derpiş edilen imza ve tasdikleri;

(b) IX. maddede derpiş edilen iltihakları;

(c) I, X ve XI nci maddelerde derpiş edilen beyan ve tebliğleri;

(d) XII. madde mucibinde işbu Sözleşmenin mer’iyete girdiği tarihi;

(e) XIII. maddede derpiş edilen feshi ihbar ve tebliğleri.

MADDE XVI –

1. İngilizce, Çince, İspanyolca, Fransızca ve Rusça metinleri müsavi olarak hüküm ifade eden işbu Sözleşme, Birleşmiş Milletler Teşkilatının arşivlerinde hıfzedilecektir.

2. Birleşmiş Milletler Teşkilatının Genel Sekreteri işbu Sözleşmenin aslına uygunluğu tasdik edilmiş bir suretini VIII. maddede derpiş edilen devletlere ulaştıracaktır. Sözleşme aslı için tıklayınız.