Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan maddeler, ticari ilişkilerde karşılaşılan durumlar için çerçeve oluşturan kritik öneme sahip unsurlardır. Bu noktada, mülk kiralama işlemlerinde sıkça karşılaşılan ve birçok kiracının haklarını yakından ilgilendiren ‘Yeniden Kiralama Yasağı’na ilişkin TBK 355 maddesi de hayati bir role sahiptir. Bu blog yazımızda sizlere, sıkça duyduğumuz ancak çoğunlukla detayları bilinmeyen ‘Yeniden Kiralama’ kavramını, TBK 355 maddesi ile birlikte tüm yönleriyle masaya yatırıyoruz. Yeniden kiralama nedir, TBK 355 ne anlama gelir, yasağın amacı ve hükümleri nelerdir gibi sorulara cevap ararken, bu maddeye aykırı hareket etmenin sonuçlarını da ele alacağız. Kiracı ve kiraya veren ilişkilerini düzenleyen bu önemli maddenin kapsamını, uygulama süresini ve yasak boyutunu derinlemesine inceleyeceğiz.Yeniden kiralama ve TBK 355 hakkındaki her şeyi açıklıyoruz: ne olduğu, yasağı, amacı, hükümleri, kapsamı, süresi ve uygulama detayları.
Türk Borçlar Kanunu 355. Maddesi aşağıdaki gibidir.
5. Yeniden kiralama yasağı
MADDE 355 – Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz.
Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hali ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz. Eski kiracının, yeniden inşa ve imarı gerçekleştirilen taşınmazları, yeni durumu ve yeni kira bedeli ile kiralama konusunda öncelik hakkı vardır. Bu hakkın, kiraya verenin yapacağı yazılı bildirimi izleyen bir ay içinde kullanılması gerekir; bu öncelik hakkı sona erdirilmedikçe, taşınmaz üç yıl geçmeden başkasına kiralanamaz.
Kiraya veren, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlüdür.
İçindekiler
- 1 Yeniden kiralama nedir?
- 2 TBK 355 ne demektir?
- 3 Yeniden kiralama yasağı nedir?
- 4 TBK 355’in amacı ne?
- 5 Yeniden kiralama hükümleri nelerdir?
- 6 TBK 355’in kapsamı nasıldır?
- 7 Yeniden kiralama süresi ne kadar?
- 8 TBK 355’in uygulanması nasıl olur?
- 9 Yeniden kiralama neden yasak?
- 10 TBK 355’e uymamanın sonuçları nelerdir?
- 11 Sık Sorulan Sorular
Yeniden kiralama nedir?
Yeniden kiralama, bir kira sözleşmesinin bitiminden sonra aynı malın, önceki kira süresinin sona ermesinden itibaren belirli bir süre içinde önceki kiracıya veya üçüncü bir şahsa yeniden kiralama işlemidir. Bu işlem, Türk Borçlar Kanunu’nda özel koşullar çerçevesinde düzenlenmiştir ve bazı durumlarda yasaklanabilir.
TBK 355 maddesi, özellikle mülkiyet haklarına saygı gösterilmesini temin etmek amacıyla, kira sözleşmelerine ilişkin önemli hükümler içermektedir. Bu hükümlerin başında ise kiralananın, kira sözleşmesinin sona ermesi halinde yeniden kiralama durumu ve bununla ilgili yasaklar yer alır.
Kira sözleşmesinin bitiminden sonra, kiracının taşınmazı terk etmemesi ve mal sahibinin de bu duruma sessiz kalması halinde, bazen yeniden kiralama yasağı ihlal edilmiş olabilir. Kanun koyucu, bu tür durumları TBK 355 maddesiyle düzenleyerek, özellikle mal sahiplerinin haklarını koruma altına almayı amaçlamıştır.
Kiralanan taşınmazın, kira süresi sona erdikten sonra yeniden kiralama sürecinde dikkate alınması gereken temel hükümler, TBK 355 kapsamındadır. Bu maddeye göre, önceki kiracının, kira süresinin bitiminden itibaren belli bir süre zarfında kiralananı kullanmaya devam etmesi durumunda, bu eylemin yeni bir kira akdi olarak kabul edilmesi ve yeniden kiralama işleminin kanuni şartlara uygun biçimde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Özetle, TBK 355’in uygulanması esnasında, yeniden kiralama işleminin her iki tarafın da haklarını koruyan, usulüne uygun bir biçimde yürütülmesi büyük bir önem taşımaktadır. Yeniden kiralama sürecinin hukuka aykırı bir şekilde ilerlemesi, özellikle mal sahibi için ciddi zararlar doğurabilecek sonuçlarla karşı karşıya bırakabilir.
TBK 355 ne demektir?
TBK 355, Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan ve kiraya verenin, kira süresi bitiminde kiracının oluru olmaksızın kiralanan taşınmazı başkasına kiraya vermesini engelleyen bir düzenlemedir. Bu düzenleme, kiracıların haklarını korumayı amaçlar ve adil bir ticari uygulamanın sürdürülmesini teşvik etmeyi amaçlar. Yani, bir kiracı taşınmazı boşalttığında, kiraya verenin bu taşınmazı hemen başka birine yeniden kiralama hakkı olmaz.
Kanun maddesinin temel amacı, kiracıların güvencesini artırmak ve kiralanan yerin keyfi olarak başkalarına kiralanmasını engellemektir. Eğer bir kiraya veren, TBK 355 maddesine uygun hareket etmezse ve kiracının haklarını göz ardı ederek mülkü yeniden kiralarsa, bu durum hukuki sonuçlar doğurabilir. Kiracı, mağduriyetini gidermek için hukuki yollara başvurabilir.
Söz konusu yasağın uygulama alanı oldukça geniştir ve bütün kiralamaları kapsar. Ancak, belirli durumlar ve koşullar altında yeniden kiralama yasağından bahsedilebilir. Örnek olarak, kiracının kira sözleşmesini ihlal etmesi durumunda yeniden kiralama söz konusu olabilir.
Bu bağlamda, TBK 355 maddenin uygulanması, kiracı ve kiraya veren arasındaki ilişkiyi düzenleyen önemli faktörlerden biridir. Her iki tarafın da haklarını ve yükümlülüklerini anlaması ve buna göre hareket etmesi gerekir. Aksi takdirde, TBK 355’e aykırı hareketler, hukuki süreçlerle ve hatta tazminat davalarıyla sonuçlanabilir.
Netice itibariyle, TBK 355, gayrimenkul kiralamalarında adaletli bir denge kurulmasını sağlayan ve kiracı haklarını gözetleyen kritik bir maddesidir. Hem kiracıların hem de kiraya verenlerin bu madde hakkında bilgili olmaları ve kira sözleşmelerini bu doğrultuda düzenlemeleri önem taşımaktadır.
Yeniden kiralama yasağı nedir?
Yeniden kiralama yasağı, Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan ve kira sözleşmesinin sona ermesinden sonra, taşınmazın başka bir kiracıya kiralanmasını belirli bir süre engelleyen bir düzenlemedir. Bu yasak, tarafların haklarını koruma amacı taşır ve özellikle kiracının korunmasına yöneliktir. Kanunun bu işleyişine ilişkin hükümler TBK 355 maddesinde açıklanmıştır.
TBK 355 ne demektir sorusuna cevaben, bu madde; kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda, kiraya verenin taşınmazı belli bir süre içinde yeniden kiraya verme hakkının kısıtlandığı hâlleri düzenler. Bu düzenlemenin amacı, önceki kiracının, ödediği kira bedelinin makul sınırlar içinde artış göstermesi durumunda, taşınmaza yeniden taşınabilme ihtimalini korumaktır.
Yeniden kiralama hükümleri, söz konusu yasağın süresini, şartlarını ve bu süreye uyulmaması durumunda uygulanacak yaptırımları kapsar. İlgili yasal maddenin kapsamı, yalnızca kira sözleşmesi sona erdikten sonraki belirli bir periyodu kapsayacak şekilde tasarlanmıştır ve bu süre zarfında mal sahibinin, aynı taşınmazı, önceki kiracının aleyhine olacak şekilde yeniden kiralaması engellenir.
TBK 355’in uygulanması, genellikle kiracının taşınmazdan ayrılmasının ardından başlar ve yasalarda belirtilen süre boyunca yeniden kiralamanın önüne geçer. Bu süreçte mal sahibinin, mülkü yeniden kiraya vermek istemesi halinde, önceki kiracıya öncelik tanıması ve bu süreye riayet etmesi gerekmektedir.
TBK 355’e uymamanın sonuçları arasında, mal sahibine cezai yaptırımlar uygulanabilir ve yeniden kiralama sürecinde önceki kiracının haklarının ihlal edilmesi durumunda, mal sahibi maddi tazminatla yükümlü tutulabilir. Bu nedenle, hem kiracıların hem de mal sahiplerinin TBK 355 maddesinde belirtilen hükümlere dikkat etmeleri büyük önem taşır.
TBK 355’in amacı ne?
Türk Borçlar Kanunu (TBK)’nin 355. maddesi, gayrimenkul kiralama ilişkilerinde özellikle kiralanmış olan taşınmazın yeniden kiralama yasağı ile ilgili düzenlemeler içermektedir. Bu kapsamda, TBK 355’in temel amacı; kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda kiracının, taşınmazı belli koşullar altında ve herhangi bir kesintiye uğratmadan yeniden kiralayamayacağını hükme bağlamaktır. Böylelikle, taşınmazın kullanım hakkının mal sahibince kontrolünün sağlanması ve gayrimenkul piyasasında belirli bir düzenin korunmasına katkıda bulunması amaçlanır.
Özgün hükümlere sahip olan TBK 355’in amacı, aynı zamanda taraflar arasındaki güven ilişkisini pekiştirmek ve kiracının korunmasına yönelik bir yaklaşımı da içerir. Kanun maddesi; kiralayanın menfaatlerini korumakla beraber, kiracının da haklarını gözeterek, adil bir denge kurmayı hedefler. Böyle bir denge sayesinde, kiracının, taşınmazı terk etmek zorunda kalması durumunda mağdur olmaması, ancak aynı zamanda kiralayanın da taşınmazının geleceğini güvenle planlayabilmesi sağlanmış olur.
Genel itibarıyla, TBK 355 kapsamında getirilen yeniden kiralama yasağının amacı, taşınmazın kiralayan tarafından başka bir kişiye kiraya verilmesine engel olmak değil, bilakis taşınmazın kullanım hakkının adil bir biçimde ve kanuni düzenlemelere uygun olarak kira süresince ve sonrasında tanzim edilmesidir. Bu yasağın varlığı, kiralayanın yetkilerini güçlendirmekle kalmaz, kiracıya karşı olan yükümlülüklerini yerine getirirken bir yol haritası da sunar.
Aynı zamanda, TBK 355 ile amaçlanan; kiracının mal sahibine karşı olan sorumluluklarını netleştirmek, kira sözleşmesinin bitimiyle birlikte doğabilecek yeni kira ilişkilerinin şeffaf bir biçimde yürütülmesini teşvik etmek ve kiralanan taşınmazın durumunu koruma altına almak gibi birden fazla boyutu bulunmaktadır.
Sonuç olarak, TBK 355 ile getirilen hükümler, kira ilişkilerinde yaşanabilecek anlaşmazlıkları minimuma indirgeyerek, hem kiralayanın hem de kiracının haklarını korumayı amaçlar. Bu düzenleme, kira hukukunun sağlıklı işleyişine büyük katkı sağlar ve kiralama işlemlerinde ortaya çıkabilecek aksiliklerin önüne geçilmesine yardımcı olur.
Yeniden kiralama hükümleri nelerdir?
Yeniden kiralama, kiracı tarafından kiralık bir gayrimenkulün, sözleşme süresinin sonunda kiraya veren tarafından yeniden kiraya verilmesi işlemidir. Ancak Türk Borçlar Kanunu’nun 355. maddesi, belirli durumlar altında yeniden kiralama yasağı getirmiştir. Bu maddeye göre, kiraya verenin, kira sözleşmesi bitiminde taşınmazını doğrudan ya da dolaylı olarak, önceki kiracının eşine, alt soyuna veya üçüncü bir kişiye yeniden kiralama yapması halinde, TBK’nın öngördüğü hükümler devreye girmektedir.
TBK 355 maddesi, kiracıları korumaya yönelik hükümler içermektedir. Yasanın amacı, kiracının menfaatlerini koruyarak, özellikle işyeri kiralarında kiraya verenin keyfi davranışlarının önüne geçmektir. Söz konusu maddede belirtilen durumlarda, eski kiracı, taşınmazın yeniden aynı koşullarla ya da daha iyi şartlarla yeniden kiralanamayacağını beyan edebilmekte ve bu durum, kiraya verenin eski kiracıyı zarara uğratmamasını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir.
Maddeye aykırı bir şekilde yapılan yeniden kiralama işlemleri geçersiz sayılabilmekte ve eski kiracı, TBK’nın sağladığı koruma mekanizmalarına başvurabilmektedir. Bu nedenle, hem kiracıların hem de kiraya verenlerin, TBK 355 maddesi hükümlerine ve getirdiği yeniden kiralama yasağına uygun hareket etmesi büyük önem taşımaktadır.
Öte yandan, TBK 355 maddesinin kapsamı, sadece konut ve çatılı işyeri kiralarını değil, aynı zamanda arsa ve dükkân gibi taşınmazları da kapsayabilir. Bu sebeple, yeniden kiralama süresi ve şartları taşınmazın türüne göre değişkenlik göstermekte ve her bir taşınmaz tipi için farklı düzenlemeler söz konusu olabilmektedir.
Yeniden kiralama hakkında detaylı bilgiler ve danışmanlık için, yasal mevzuatı yakından takip eden ve konularında uzman hukuk profesyonelleri ile çalışmak son derece önemlidir. Bu, hem yeniden kiralama yasağına hem de TBK 355 maddesi içerisinde belirlenen diğer hükümlere uyum sağlamanın en basit yoludur.
TBK 355’in kapsamı nasıldır?
Türk Borçlar Kanunu’nun 355. maddesi, kiralanan taşınmazın kiracı tarafından yeniden kiralama yapılmasını düzenler. Bu bağlamda TBK 355, kiralayan ile arasında anlaşma olmadan kiracının, kiraladığı taşınmazı üçüncü bir şahısa kiralamasını engelleyen hükümler içermektedir. Bu durum, özellikle gayrimenkul kiralama işlemlerinde sıkça karşılaşılan bir duruma işaret etmekte ve hem kiralayanın haklarını hem de taşınmazın kullanımını düzenlemekte bir işlev görmektedir.
Kısa bir açıklama ile TBK 355, kiracının taşınmazı kiraladığı süreç içerisinde izinsiz bir şekilde, yani kiralayanın rızası olmadan başkasına kiraya vermesine izin verilmeyen bir yeniden kiralama yasağı getirmiştir. Bu maddenin kapsamı oldukça geniştir ve hem tüzel kişileri hem de gerçek kişileri kapsar şekilde düzenlenmiştir. Bu düzenleme, taşınmazın korunmasını sağlarken aynı zamanda kiralayanın da menfaatlerini gözetmektedir.
Söz konusu kanun maddesi kapsamında, kiracının, kiraladığı taşınmazı yeniden kiralama konusunda istekli olabileceğini ancak bunun ancak ve ancak kiralayanın açık onayı ile mümkün olabileceğini belirtmek gerekmektedir. Dolayısıyla, kiracının taşınmazı başkasına kiralayabilmesi için kiralayanın onayının yazılı olarak alınması ve bu durumun kesinlikle kanuni bir zemine dayandırılması gerekmektedir.
Bu yasal kısıtlamanın bir diğer alt noktası ise, sözleşme süresinin sonuna kadar geçerli olması konusudur. Bu da demek oluyor ki, sözleşme süresi dolmadan önce, herhangi bir yeniden kiralama faaliyeti için kiralayanın iznine başvurmanın gerekliliği ön plana çıkmaktadır. Eğer kiracı, TBK 355 hükümlerine aykırı davranışlarda bulunursa, kiralayanın haklarına tecavüz etmiş sayılır ve bu durum da çeşitli hukuki sonuçları beraberinde getirebilir.
Özetle, TBK 355’in kapsamı, kiracının, kiraladığı taşınmazı kiralayanın izni olmaksızın yeniden kiralamasını yasaklayan geniş bir yelpazeyi içermekte ve bu hükümler, kiralama ile ilgili taraflar arasındaki ilişkilerin adil ve düzenli yürütülmesini sağlamaktadır. Bu kapsam, aynı zamanda kiralama işlemlerinin güven içerisinde yapılmasına ve anlaşmazlıkların önlenmesine de katkıda bulunmaktadır.
Yeniden kiralama süresi ne kadar?
Yeniden kiralama terimi, kira sözleşmesi bitiminde, kiraya verenin aynı taşınmazı, başka bir kiracıya kiralamaması gerektiğini ifade eder. Bu süreç, özellikle TBK 355 maddesi ile düzenlenmektedir ve belli başlı kurallara tabiidir. Peki, bu yasağın süresi tam olarak ne kadar sürmektedir?
Konunun temeline inildiğinde, yeniden kiralama yasağı’nın süresi, TBK’nın 355. maddesine göre kiracının korunması amacı taşımaktadır. Mevzu bahis süre, genellikle kira süresinin bitiminden itibaren başlar ve bu süre zarfında kiraya verenin aynı taşınmazı farklı bir kiracıya kiralama hakkı sınırlanmış olur.
Bazı durumlardaysa, yeniden kiralama süresi, sözleşme ile belirlenebilir ancak bu sürenin makul sınırlar içerisinde olması gerekmektedir. Aksi halde, sözleşmenin geçersiz sayılması gündeme gelebilir. TBK maddelerine uygun bir şekilde yeniden kiralama süresinin belirlenmesi, tarafların hukuki güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynar.
Öte yandan, kira sözleşmesinin sonlanmasının ardından, yeniden kiralama yasağı süresi içerisinde başka bir kiracıya aynı taşınmazın kiralanması durumunda, ilk kiracının birtakım hakları devreye girebilir. Bu haklar arasında, zararın tazmin edilmesi veya kira sözleşmesinin ihlal edildiğini iddia ederek dava açma hakkı bulunmaktadır.
TBK 355 maddesinin uygulanması ve yeniden kiralama sürelerinin nasıl tespit edileceği konusu, gayrimenkul hukuku alanında uzman avukatlar tarafından ayrıntılı bir şekilde incelenmelidir. Her kira sözleşmesi ve durum kendi içerisinde özeldir ve bu bakış açısıyla değerlendirilmelidir. Yeniden kiralama süresi ve ilgili diğer hükümler, tarafların menfaatlerini dengelemek ve adaletli bir çözüm sunmak için hayati öneme sahiptir.
TBK 355’in uygulanması nasıl olur?
Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 355, kira kontratlarının bitiminden sonra kiracının, kiralanan yerde kalma hakkına ve bu durumun engellenmesi üzerine yeniden kiralama yasağı hakkında düzenlemeler içermektedir. Mevzuatımızda, kira sözleşmesinin sona ermesinin akabinde kiralayanın, kiraladığı yeri geri alması temel prense dayanmaktadır. Bu durumda, TBK 355’in uygulanma süreci, sözleşmenin bitimini takiben kiracının taşınmaması ve kiralayanın yasal yollarla mülkünü geri alma girişiminde bulunmasıyla başlar.
Buna göre, bir kira sözleşmesinin sonlanmasını müteakip kiracının tahliye etmeme durumunda kiralayan, mahkemeye başvurarak yeniden kiralama yasağı kapsamında tahliye davası açabilir. Bu süreçte, mahkeme kiralanan alanın durumunu ve tarafların beyanlarını dikkate alarak bir karar verir. Kiracının yeniden kiralama yasağına karşı herhangi bir hak iddia edebilmesi için TBK 355’te açıkça belirtilen durumların varlığı gereklidir.
Tahliye davalarında TBK 355, hakimin kararında öncelikli rol oynar. Eğer kiralayan, kiracının sözleşme sonrası dairede kalmasına izin verecek olursa, bu durum yeniden kiralama olarak kabul edilir ve TBK 355’in uygulanmasını gerektirmeyebilir. Ancak, kiralayanın açık bir yeniden kiralama niyeti olmadan kiracının kiraladığı yeri boşaltmaması TBK 355 kapsamında değerlendirilir ve yasal işlemler bu doğrultuda işletilir.
Önemle vurgulanması gereken bir diğer nokta ise, TBK 355 uygulamasının hakim tarafından kullanılan takdir yetkisi ile esneyebileceğidir. Kiracının belirli durumlar altında tahliyeye karşı korunması gibi, olağanüstü hallerde hakim, TBK 355’teki yeniden kiralama yasağı hükmünü esnetebilir ve farklı bir karar verebilir. Bu, kanunun amacının, adaleti sağlamak ve her iki tarafın da haklarını korumak olduğu anlayışıyla örtüşmektedir.
Sonuç olarak, TBK 355’in uygulanması, hem kiralayanın mülkiyet haklarını korumakta hem de kiracının mağdur olmaması için belirli bir denge kurmayı hedeflemektedir. Bu denge, yargı organlarının her bir dava özelinde dikkatlice değerlendirdiği, adil ve hakkaniyetli bir uygulamaya dayanmaktadır. Kiracı ve kiralayan arasında aksi bir anlaşma yoksa ve belirtilen şartlar mevcutsa, TBK madde 355 doğrultusunda yeniden kiralama yasağı yargı mercilerince titizlikle uygulanır.
Yeniden kiralama neden yasak?
Yeniden kiralama yasağı, esasen kira ilişkisinin sona ermesinden sonra aynı taşınmazın, önceki kiracı tarafından kiralanmasını engelleyen bir düzenlemedir. Bu yasak, TBK (Türk Borçlar Kanunu) 355 maddesi kapsamında düzenlenmiştir ve kiralayanın, kiracının menfaatine aykırı biçimde, mülkü yeniden kiralamasına izin verilmemesini amaçlar.
Yeniden kiralamada asıl amaç, kiracının korunmasıdır. Özellikle, ev sahiplerinin, kira sözleşmesi bitiminde kira bedelini artırma amacıyla mevcut kiracıları çıkartıp, taşınmazı daha yüksek bir kira bedeliyle yeniden kiralamasını engellemek yeniden kiralama yasağı ile sağlanmıştır.
Taşınmazın yeniden kiralanması durumunda, yeniden kiralama süresi kira sözleşmesinin sona ermesinden itibaren genellikle altı ay ile sınırlı tutulur. Bu süre zarfında, önceki kiracının hakları gözetilir ve kira sözleşmesi sonrasında yapılan yeniden kiralama işlemleri kanunî kısıtlamalara tabi tutulur.
TBK 355’in uygulanması, taşınmazın eski kiracıya sunulmasını gerektirir. Eğer eski kiracı, taşınmazın yeni şartlar altında yeniden kiralanmasını kabul etmiyorsa veya kiralayan makul süre içinde yeni bir kiracı bulamıyorsa, bu durumda yeniden kiralamanın önü açılabilir. Ancak, eski kiracının hakları dikkate alınmadan yapılan yeniden kiralamalar, kanun önünde geçersiz sayılabilir.
TBK 355’e uymamanın sonuçları ağır olabilir. Eğer kiralayan, söz konusu yasal hükümlere aykırı davranarak taşınmazı yeniden kiralarsa, önceki kiracının maruz kaldığı maddi ve manevi zararlar nedeniyle kiralayana karşı tazminat hakkı doğabilir. Bu, hem kiralayanların hem de kiracıların haklarını koruyan önemli bir hüküm olarak karşımıza çıkar.
TBK 355’e uymamanın sonuçları nelerdir?
Türk Borçlar Kanunu (TBK) 355. madde gereğince, bir kiracının kira sözleşmesi sona erdikten sonra da taşınmazı yeniden kiralama hakkı bulunmamaktadır. Bu madde kapsamında, eski kiracının aynı taşınmazı yeniden kiralamasına yönelik bir yasağın olduğunu ve buna aykırı hareket etmenin ciddi sonuçlar doğurabileceğini bilmekte fayda vardır.
Kiracının, yeniden kiralama yasağı TBK 355’e aykırı bir eylemde bulunması durumunda, öncelikle mülk sahibi tarafından kira sözleşmesinin feshedilme hakkı doğmaktadır. Söz konusu taşınmazın geri alınması ve hukuki yollarla tahliyesi de bu aşamada gündeme gelebilir.
Yasağa uymamanın bir başka sonucu ise, mülk sahibinin uğrayabileceği zararların tazmini yoluna gidilebilir. Bu durumda eski kiracı, yasal sınırlar dâhilinde mülk sahibine karşı maddi tazminat sorumluluğu ile karşı karşıya kalabilir. Tahliye sürecinin uzaması da hem zaman hem de ekstra maliyetler açısından kiracıya olumsuz yansıyacaktır.
Kanuna aykırı davranışlar sergilemek, ayrıca kiracının kredi notu ve gelecekteki kira anlaşmalarına erişim üzerinde negatif bir etki yaratabilir. Bu tür bir kayıt, kiracının güvenirliğini sarsarak diğer mülk sahipleri tarafından tercih edilmemesine yol açabilir.
Özetlemek gerekirse, yeniden kiralama hakkının TBK 355’e göre sınırlandırılması, taşınmaz piyasasında dengenin sağlanması ve kiracı-mal sahibi ilişkilerinin düzenlenmesi açısından önem taşımaktadır. Bu sebeple, sözleşme taraflarının yasal hükümlere uymaları ve olası sorunların önüne geçmek adına bilinçli hareket etmeleri gerekmektedir.
Sık Sorulan Sorular
TBK 355 maddesi yeniden kiralama yasağını ne zaman uygular?
TBK 355 maddesi, kiraya verenin, kira süresinin bitiminden sonra kira kontratı bitmiş olan taşınmazı, kira süresi zarfında veya sona erdikten sonra bizzat kullanmayacağı takdirde ve bir yıl içinde yeni bir kiracıya kiraya vermemeyi taahhüt ettiği durumları kapsar.
Yeniden kiralama yasağı hangi tür kiralama sözleşmelerinde uygulanabilir?
Yeniden kiralama yasağı, genellikle ticari kiralama sözleşmelerinde karşımıza çıkar; ancak TBK kapsamında her tür taşınmaz kiralama işlemlerinde uygulanabilir.
Kiraya verenin yeniden kiralama yasağını ihlal etmesi durumunda kiracının hakları nelerdir?
Eğer kiraya veren yeniden kiralama yasağını ihlal ederse, önceki kiracı sözleşmede belirtilen şartlara bağlı olarak tazminat talep etme hakkına sahip olabilir.
Yeniden kiralama yasağının süresi ne kadardır?
TBK 355’e göre yeniden kiralama yasağı genellikle bir yıl süreyle uygulanır. Bu sürenin sonunda kiraya veren taşınmazı yeniden kiraya verebilir.
Yeniden kiralama yasağı sadece yazılı sözleşmelerde mi geçerlidir?
Hayır, yeniden kiralama yasağı hem yazılı hem de sözlü olarak kira sözleşmelerinde kararlaştırılabilir ancak kanıtlama açısından yazılı sözleşmenin varlığı özellikle önem taşır.
Yeniden kiralama yasağı kiracı tarafından dava edilebilir mi?
Evet, kiracı yeniden kiralama yasağının ihlal edildiğini düşünüyorsa, bu durumu dava yoluyla ileri sürebilir ve haklarını arayabilir.
Kiraya verenin taşınmazı bizzat kullanma amacı olmadan yeniden kiralama yasağını koyması mümkün müdür?
TBK’nın amacına uygun olarak, kiraya verenin bizzat kullanım amacı olmadan sadece kiracıyı engellemek amaçlı yeniden kiralama yasağı koyması haksız rekabet veya kötü niyet olarak değerlendirilip geçersiz sayılabilir.